Uruchamianie kształcenia w zawodzie
Opinie wojewódzkich rad rynku pracy
W celu usprawnienia procesu opiniowania oraz odzwierciedlenia regionalnego zapotrzebowania na zawody w procesie uruchamiania kształcenia w nowym zawodzie w danej szkole, wprowadza się następujące zasady:
- dyrektor szkoły będzie miał obowiązek zasięgania opinii tylko wojewódzkiej rady rynku pracy. W przypadku wydawania opinii marszałek województwa powinien zapraszać do udziału w posiedzeniach wojewódzkiej rady rynku pracy przedstawiciela pracodawców, organizacji pracodawców, samorządu gospodarczego, innej organizacji gospodarczej, stowarzyszenia lub samorządu zawodowego lub sektorowej rady do spraw kompetencji, właściwych dla opiniowanego zawodu, dyrektora szkoły występującego z wnioskiem, przedstawiciela kuratora oświaty oraz przedstawiciela właściwej powiatowej rady rynku pracy[1];
- zgodnie ze zmianą wprowadzoną do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w uzgodnieniu z Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej[2], wojewódzka rada rynku pracy będzie wydawała opinię po zapoznaniu się z prognozą zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy, która będzie określana przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w drodze obwieszczenia;
- opinia wydana przez wojewódzką radę rynku pracy będzie ważna przez okres 5 lat[3]. Potem będzie konieczność zasięgnięcia nowej opinii o zasadności dalszego kształcenia w zawodzie w danej szkole. Po upływie tego okresu ponowna opinia nie będzie wymagana jedynie w przypadku tego zawodu, który zostanie uznany za zawód, na który występuje zapotrzebowanie;
- opinia nie będzie wymagana przy uruchamianiu kształcenia w zawodach o charakterze pomocniczym, jeżeli szkoła posiada opinię o zasadności kształcenia w zawodzie, dla którego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego przewidziano zawód pomocniczy;
- szkoła niepubliczna przed uruchomieniem kształcenia w nowym zawodzie w danej szkole również będzie zobowiązana do zasięgnięcia opinii wojewódzkiej rady rynku pracy;
- wojewódzka rada rynku pracy będzie, tak jak dotychczas, wydawała opinię w zakresie planowanego eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieujętego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego.
[1] art. 22 ust. 5d ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
[2] art. 22 ust. 5b ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
[3] art. 22 ust. 5c ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
Obowiązek współpracy szkół z pracodawcami
Nowe szkolnictwo branżowe (branżowe szkoły I stopnia, branżowe szkoły II stopnia, technika i szkoły policealne) ma bazować przede wszystkim na współpracy z pracodawcami.
W ustawie – Prawo oświatowe znalazła odzwierciedlenie kluczowa rola pracodawców w kształceniu zawodowym. W ustawie doprecyzowano także, że zgodnie z którym system oświaty w zakresie kształcenia zawodowego wspierają także pracodawcy, organizacje pracodawców, samorządy gospodarcze lub inne organizacje gospodarcze, stowarzyszenia lub samorządy zawodowe, sektorowe rady do spraw kompetencji oraz Rada Programowa do spraw kompetencji.
Zobowiązano przy tym dyrektora szkoły[1], aby przed wprowadzeniem nowego zawodu do kształcenia w szkole nawiązał współpracę z pracodawcą właściwym dla zawodu lub branży, do której przyporządkowany jest dany zawód lub z osobą prowadzącą indywidualne gospodarstwo rolne. Współpraca ta będzie realizowana w ramach umowy lub porozumienia obejmujących co najmniej jeden cykl kształcenia i może polegać w szczególności na:
- tworzeniu klas patronackich,
- realizacji kształcenia zawodowego, w tym praktycznej nauki zawodu, we współpracy z pracodawcą,
- wyposażeniu warsztatów lub pracowni szkolnych,
- organizacji egzaminów zawodowych,
- doskonaleniu nauczycieli kształcenia zawodowego, w tym organizowaniu szkoleń branżowych,
- realizacji doradztwa zawodowego i promocji kształcenia zawodowego.
Klasę patronacką należy rozumieć jako klasę objętą patronatem konkretnej firmy. Patron w porozumieniu lub na podstawie zawartych ze szkołą umowy lub porozumienia deklaruje wsparcie procesu kształcenia, które może przybierać różną formę, np. przyjęcia uczniów na praktyki zawodowe, wyposażenie pracowni szkolnych w sprzęt i materiały dydaktyczne, dodatkowe szkolenia, ufundowanie stypendiów dla najzdolniejszych. Ponadto, patron może uczestniczyć w opracowaniu programu nauczania dopasowanego do profilu zapotrzebowania jego firmy. Pracodawca, jako współpracujący ze szkołą lub realizujący wspólnie program nauczania zawodu, może również brać udział w zebraniach rady pedagogicznej. W posiedzeniach rady mogą także uczestniczyć z głosem doradczym przedstawiciele organizacji pracodawców, stowarzyszeń lub samorządów zawodowych oraz sektorowych rad do spraw kompetencji[2].
Obowiązek dla dyrektora szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe do nawiązania współpracy z pracodawcą będzie miał zastosowanie w roku szkolnym 2019/2020 – 2021/2022 do szkół rozpoczynających kształcenie w nowych zawodach, a od roku szkolnego 2022/2023 i w kolejnych latach szkolnych do wszystkich szkół prowadzących kształcenie zawodowe. Obowiązek ten nie dotyczy branżowych szkół II stopnia, gdyż tam kształcenie zawodowe odbywać się będzie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych.
[1] art. 68 ust. 7 pkt 2 ustawy – Prawo oświatowe
[2] art. 69 ustawy – Prawo oświatowe