Czy mamy w Polsce w szkołach skuteczne doradztwo zawodowe?
JAK OCENIAJĄ JE UCZNIOWIE?
Badania pokazują, że doradztwo zawodowe w szkole podstawowej jest bardzo potrzebne, ale nie jest skutecznie prowadzone i w większości przypadków nie pomaga uczniom w wyborze szkoły ani kierunku kształcenia.
A to skutkuje m.in. tym, że 1/3 uczniów wybiera szkołę i kierunek kształcenia niezgodnie ze swoimi predyspozycjami i nie pracuje w przyszłości w swoim zawodzie.
Tylko 22,1% uczniów wskazuje w badaniach, że DORADZTWO ZAWODOWE miało jakikolwiek wpływ na to, jakąś szkołę i kierunek kształcenia wybrali, w tym jedynie 4,8% uczniów mówi, że doradztwo zawodowe bardzo im pomogło. Tylko 4,8%. Bardzo mało.
Doradztwo zawodowe w szkole średniej również nie do końca spełnia swoją rolę.
Na pytanie, na ile testy predyspozycji zawodowych były pomocne dla uczniów, 52,0% wskazało, że były one bardzo pomocne, ale 48,0% wskazało, że nic one im nie dały.
Niemal połowa uczniów nie skorzystała efektywnie z możliwości odkrywania swoich talentów czy predyspozycji zawodowych.
JAK OCENIAJĄ DORADZTWO ZAWODOWE SAMI NAUCZYCIELE?
35,8% nauczycieli uważa, że doradztwo zawodowe w ich szkole jest bardzo dobrze prowadzone
48,0% uważa, że wymaga ono zmian, bo obecna forma nie odpowiada realiom i potrzebom młodego pokolenia i rynku pracy
W opinii nauczycieli, doradztwo zawodowe powinno być:
Prowadzone przez osoby mające doświadczenie w biznesie, w przemyśle
Prowadzone przez pracodawców, praktyków
Oparte o wycieczki do firm
Oparte o warsztaty i prezentacje prowadzone przez przedsiębiorców lub specjalistów z różnych branż
Ukierunkowane na nowoczesne zawody i specjalności
Ukierunkowane na predyspozycje uczniów do określonych zawodów
Oparte o pasje i marzenia uczniów
Niezbędne są szkolenia dla doradców zawodowych
Brakuje również w szkołach podstawowych systemowych testów badających predyspozycje zawodowe uczniów
W opinii specjalisty HR: „Absolwenci często nie pracują w zawodzie, ponieważ wybrali kierunek kształcenia niezgodnie ze swoimi preferencjami i predyspozycjami zawodowymi oraz bez wyobrażenia o zawodzie. W Polsce niestety szkoły wybierane są pod dużą presją i na skutek opinii środowiska, a nie biorąc pod uwagę predyspozycje i zainteresowania ucznia. Preorientacja zawodowa jest marginalna i nie jest skuteczna. Dlatego doradztwo zawodowe powinno być profilaktyką niepowodzeń zawodowych. A w tym zakresie potrzeba rozwiązań systemowych”.
Konsekwencje nieefektywnego doradztwa zawodowego to: złe wybory uczniów w zakresie szkoły i kierunku kształcenia, brak możliwości odkrywania swoich talentów i predyspozycji zawodowych już na etapie szkoły, zbyt mała liczba uczniów w szkołach zawodowych, których kieruje się najczęściej do liceum, brak fachowców na rynku pracy z określoną specjalizacją i zawodem.
Doradztwo zawodowe w szkołach jest z pewnością tematem, który wymaga wielu zmian systemowych na poziomie centralnym. Warto więc przyjrzeć się tej kwestii bardzo dogłębnie.
______________________________________________________
Wyniki te pochodzą z ogólnopolskiego badania wśród 2926 uczniów szkół branżowych i techników uczących się na 46 kierunkach dedykowanych branży motoryzacyjnej oraz wśród 123 nauczycieli przedmiotów zawodowych w szkołach branżowych i w technikach.
Badanie realizowane dla Polskiej Izby Motoryzacji w ramach działania Sektorowej Rady ds. Kompetencji Motoryzacja i Elektromobilność